Ogledne škole su projekat zdravstvenog vaspitanja Zavoda za zaštitu zdravlja. U svakoj od osam opština na području Timočkog regiona odabrana je po jedna seoska osnovna škola u kojoj je, tokom četiri godine, onoliko koliko traje školovanje jedne generacija učenika, počev od upisa, pa do kraja četvrtog razreda planski sprovođeno zdravstveno vaspitanje.
U školama, u selima gde se govori vlaški jezik rad je započinjao još u pripremnom razredu.
Zavod za zdravstvenu zaštitu „Timok" u Zaječaru i regionalni Zavod za unapređenje vaspitanja i obrazovanja odabrali su osam škola i proglasili ih za ogledne.
Kriterijumi na osnovu kojih su izabrane škole sastojao se u sledećem:
- zdravstveno-kulturne potrebe na području škole,
- higijenske prilike u školi i morbiditet đaka,
- tradicionalno dobra saradnja sa Zavodom za zaštitu zdravlja „Timok" u Zaječaru,
- organizovanost škole i zajednice na njenom području i njihova orijentisanost na unapređenje života i rada učenika u školi i postizanje zdravstvenog napretka,
- izvesna prethodna dostignuća u smislu unapređenja zdravlja u školi i zajednici na području škole,
- udaljenost škole od središta komune po principu "što dalje to bolje" i njena isturenost u narodu,
- zdravstvena i kulturna zaostalost,
- edukativne potrebe i neophodnost da se promeni zdravstveno ponašanje učenika i higijenske prilike u školi,
- izvesna postignuća u radu na zdravstvenom vaspitanju u školi,
- prethodno poznanstvo sa učiteljima i
- slučajni izbor.
Fotografija: Đaci osnovne škole u Kovilovu.
Primenom ovakvih kriterijuma očekivao se uspeh u postizanju praktičnih ciljeva u školi od značaja za unapređivanje zdravlja i zdravstveni napredak:
- unapređenje zdravstvene kulture učenika, nastavnika u školi i stanovništva na području škole,
- poboljšanje higijene u školi, lične higijene učenika i naselja na području škole,
- obezbeđenje zdrave vode za piće u školi,
- poboljšanje rada đačkih kuhinja,
- poboljšanje higijenskog stanja školskih nužnika i otklanjanja smeća.
Fotografija: Kopanje kanala za školski vodovod.
Rad na zdravstvenom vaspitanju učenika Oglednih škola na području Timočke Krajine započeo je 1986/87. školske godine i odvijao se tokom narednih pet godina u sledećim osnovnim školama:
- Valakonje u opštini Boljevac,
- Gornjane u opštini Bor,
- Planinica u opštini Zaječar.
- Gornja Kamenica u opštini Knjaževac,
- Vlaole u opštini Majdanpek,
- Kovilovo u opštini Negotin i
- Dugo Polje u opštini Soko Banja.
Bila je to generacija Oglednih osnovnih škola na području Timočke Krajine o kojoj je referisano na Međunarodnom skupu o unapređenju zdravlja u Škotskoj.
O radu prve generacije Oglednih osnovnih škola napisana je monogafija „Škole i zdravlje".
Izvor:
Dr Petar Paunović,
"Škole i zdavlje", Rajačka škola zdravlja, Bor 2013. godine
