Šta je Amiodaron?
Amiodaron (AMD) je derivat benzofurana koji sadrži dva atoma joda po molekulu, odnosno jod čini 37.2% težine molekula. Molekul AMD pokazuje strukturnu sličnost sa tiroksinom.
Cilj: Utvrditi vrednosti in vitro pokazatelja funkcijskog tiroidnog statusa (FTS) kod pacijenata na terapiji sa AMD.
Materijal i metod:
Kod 248 pacijenata, 144 muškarca i 104 žene, prosečne starosti 63.5 godina upućenih na testiranje FTS zbog AMD terapije, određivan je nivo TSH, FT4 i FT3 hemiluminoimunoesejem.
Prosečno trajanje AMD terapije bilo je 24 meseca (mediana).
Grupe na AMD terapiji činili su eutiroidni (EU), subklinički tirotoksični, subklinički hipotiroidni, tirotoksični (AIT) i hipotiroidni (AIH).
Isti parametri određivani su kod kontrolnih grupa po 30-34 ispitanika bez tiroidne disfunkcije (ZDRAVI), sa spontanom tirotoksikozom (HIPER) i spontanim hipotiroidizmom (HIPO).
Procena FTS i dijagnoza tiroidne disfunkcije (TD) utvrđivana je na osnovu anamnestičkih, kliničkih podataka, in vitro pokazatelja FTS i dopunskih dijagnostičkih metoda – ehosonografije, CFDS, pertehnetatnog, MIBI skena tiroidee.
- AMD indukuje predvidljive promene u funkcijskim testovima tiroidee, što je u velikoj meri objašnjivo fiziološkim efektima viška joda i inhibicijom aktivnosti dejodinaze.
- Promene u nivou serumskih koncentracija tiroidnih hormona izazvane sa AMD liče na one kod gladovanja.
- Sam neorganski jod ne indukuje potpuno iste promene.
Mehanizam delovanja na tiroidne abnormalnosti:
- Inhibicija D1 i D2 5’- dejodinaze – inhibicija periferne kornverzije T4 u T3, smanjenje metaboličkog klirensa T4, produženje serumskog t1/2 T4.
- Smanjenje ulaska TH u tkiva (ćelije), uključivši hipofizu.
- Smanjenje vezivanja TH za receptor – verovatno nekompetitivna inhibicija TH R-b1 (DEAMD, ali ne AMD).
- Direktna tiroidna citotoksičnost AMD; citotoksičnost joda u višku.
Rezultati:
- 7% EU ima povišen FT4 do 5 mernih jedinica;
- 12% EU ima FT3 niži od donje vrednosti opsega do 1 merne jedinice;
- prosečan nivo FT4 je značajno viši, a FT3 značajno niži kod EU nego kod ZDRAVIH;
- pokazatelji FST se ne razlikuju između HIPO i AIH;
- FT3 je značajno niži kod AIT nego kod HIPER.
Zaključak:
In vitro parametri FTS kod pacijenata na AMD terapiji imaju svoje specifičnosti, koje se moraju uzeti u obzir prilikom postavljanja dijagnoze TD.
Autor: Željka Aleksić / Fotografija: Aleksandar Aleksić, Let / Objavljeno: 22. decembar 2021.
Željka Aleksić, Aleksandar Aleksić, Vladimir Mitov, Aleksandar Jolić, Dušan Vešović Zdravstveni centar Zaječar, Služba za nuklearnu medicinu, Zdravstveni centar Zaječar, Internistička služba, American School of Medicine, Belgrade
